اساس علمی جعبه یادگیری نصرت

حقایقی در مورد حافظه
قبل از اینکه در مورد اساس علمی و ساختار جعبه یادگیری نصرت سخن بگوییم، لازم است چند حقیقت در مورد حافظه خودمان بدانیم:
حافظه دو قسمتی
وقتی‌که چیزی را یاد می‌گیریم، در ابتدا ۱۰۰ درصد توانایی به یادآوری آن را داریم. اما کم‌کم فراموشی شروع می‌شود طوری که بعد از چند ماه تقریبا ۸۰ درصد آنچه را که یاد گرفته‌ایم فراموش خواهیم کرد و فقط ۲۰ درصد آن در ذهن‌مان می‌ماند. این ۸۰ درصد مطلب فراموش شده در حافظه کوتاه‌مدت قرار گرفته و بقیه مطالب در حافظه بلندمدت قرار گرفته‌اند.
این واقعیت را به خاطر داشته باشیم که با هر بار تکرار ۲۰ درصد مطالب به حافظه بلند‌مدت ما منتقل می‌شود، هیچ‌گاه خودمان را به‌دلیل این‌که احساس می‌کنیم حافظه ضعیفی داریم سرزنش نکنیم. ”من دیروز این درس را یاد گرفته بودم امروز فراموش کردم، حتما حافظه ضعیفی دارم!” در حالی که باید بدانیم فراموشی یک امر طبیعی است و تنها با روش‌ها و تکرارهای مناسب قابل رفع است.

جعبه یادگیری نصرت روش وسیله‌ای برای انتقال مطالب از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند‌مدت می‌باشد و این انتقال بر اساس اصول علمی زیر انجام می‌شود:

1- منحنی فراموشی ابینگ هاووس
طبق این منحنی، بیشتر آنچه را که یاد می‌گیریم به مرورِ زمان فراموش می‌کنیم. تقریباً در ۴۲ ساعت اول 40 تا 50 درصد آنچه را که یاد گرفته‌ایم، فراموش می‌کنیم که به آن قله‌ی فراموشی یا پیک فراموشی می‌گویند.
حال اگر به طریقی عمل کنیم که در این مدت یک تکرار داشته باشیم، یادگیری ما دو برابر افزایش پیدا می‌کند، بر همین اساس جعبه یادگیری نصرت با استفاده از منحنی فراموشی ابینگ هاووس زمان‌های تکرار بعدی را تنظیم می‌کند و کاری می‌کند که ما بر روی منحنی یادگیری حرکت کنیم و در زمان مناسب در مرحله‌ی خطرناک منحنی فراموشی، تکرار مناسب را انجام دهیم.

۲- حافظه خلاصه دوست
خلاصه‌دوست بودن، از خصوصیات بارز حافظه همه‌ی  ماست. حافظ‌ی ما هر چیزی را که کمتر و خلاصه‌تر باشد بهتر یاد‌گرفته و جذب می‌کند. به همین خاطر ناخودآگاه خلاصه‌ای کوتاه از مطالب بلند در ذهن خود نگه می‌داریم و با زدن جرقه اصلی (آنچه به صورت “کلمه”و یا “علامت” خلاصه شده است) مطلب را کم‌کم به خاطر می‌آوریم. به عبارت دیگر ذهن ما مطالب را به صورت کُد دریافت می‌کند. از این خاصیت حافظه به درستی در جعبه یادگیری نصرت استفاده شده است و آن فیش‌برگ نویسی است. فیش‌برگ‌ها در حقیقت لقمه‌های کوچکی هستند که به راحتی جذب حافظه‌ی بلندمدت ما می‌شوند. این خلاصه‌ها نقش ارزندهای در بهبود یادگیری ما دارند.

۳- پاداشهای فوری اسکینِر
براساس آزمایشی که آقای بوروس فردریک اسکینر دانشمند آمریکایی بر روی یک پرنده انجام داد، هرگاه ما یک رفتار (چه انتخابی مثل مطالعه کردن یک انسان و چه اتفاقی مثل رفتار یک پرنده) را بلافاصله پاداش دهیم آن رفتار تشدید می‌شود که به آن خاصیت تشدید کنندگی اسکینر می‌گویند.
بنابراین تمایل به انجام آن کار و یا رفتار به دو چیز بستگی دارد:
الف: یا باید مقدار پاداش بالا باشد تا در نتیجه، انگیزه و تمایل بیشتر شود.
ب:  یا باید زمان پاداش زود و فوری باشد تا اثر پاداش تشدید شود.
هنگام استفاده از جعبه یادگیری نصرت بر اساس پاداش‌های فوری اسکینر، پاداش فوری اثر بسیار بالایی دارد هرچند کم دریافت می‌کنیم و اثری مشابه پاداش‌های بزرگ دارد، در روش یادگیری نصرت پاداش‌های فوری به‌صورت اجازه عبور فیش‌برگ‌ها به خانه بعدی هستند که احساس خوب موفقیت را در ما ایجاد می‌کنند و یادگیری را مانند یک بازی لذت بخش می‌کنند.

۴- قاعده‌ی نیم ثانیه‌ی کلیدی (حافظه آنی یا حافظه دیداری)
بر اساس تجربه، هرگاه مطلبی را در حافظه‌ی بلند‌مدت خود داشته باشید و بلافاصله در عرض کمتر از نیم ثانیه به آنچه که بلد نیستید مرتبط شوید، آن دو مطلب به هم پیوند خورده و در حقیقت دومی هم وارد حافظه بلند مدت شما می‌شود.
به‌طور مثال اگر معلم هنگام یاد‌دادن و گفتن لغت Anger حالت عصبانیت به خود بگیرد، شانس این‌که دانش‌آموزان در همان مرحله اول لغت را یاد بگیرند خیلی بالا می‌رود و در حقیقت بین آن لغت و حالت شناخته شده یعنی عصبانیت در حافظه بلند‌مدت، ارتباط برقرار می‌شود و چون این ارتباط در کمتر از نیم ثانیه اتفاق می‌افتد به آن نیم ثانیه کلیدی می‌گویند .
شما یک لغت را روی یک سمت فیش‌برگ می‌نویسید و معنی آن را در سمت دیگر. حال هنگام استفاده از جعبه یادگیری نصرت شما وقتی مجبور به تکرار آن می‌شوید ممکن است در کمتر از نیم‌ثانیه معنای آن را به خاطر آورید که در آن صورت احتمال اینکه وارد حافظه بلند‌مدت شما شود خیلی زیادتر می‌شود.

۵- قانون هیچ یا همه چیز
قانون هیچ یا همه چیز آقای ادوین ری ‌گاتری دانشمند آمریکایی در مورد حافظه کوتاه‌مدت و بلند‌مدت که می‌گوید همان‌طور که نمی‌شود گفت مهتابی کمی روشن است! و باید بگوییم روشن است یا خاموش، در مورد حافظه‌ی ما هم چنین است.
نمی‌توانیم بگوییم مطلب کمی وارد حافظه‌ی ما شده است، اگر چیزی را فراموش می‌کنیم حتماً در حافظه‌ی کوتاه‌مدت ما بوده است و باید آن قدر تکرار کنیم تا به حافظه‌ی بلندمدت ما منتقل شود. از این خاصیت هم در جعبه یادگیری نصرت استفاده شده است . همانطور که در بازی مار و پله، ممکن است شما به نزدیکی مقصد رسیده باشید ولی به یک باره توسط مارگزیده شده و به خانه اول باز‌گردید، هنگام یادگیری با جعبه یادگیری نصرت هم با فراموشی هر فیش‌برگِ، باید به خانه شماره یک بازگردید! این معنی قانون هیچ یا همه چیز آقای گاتری و استفاده از آن در جعبه یادگیری نصرت است و همین امر باعث شده تا یادگیری مطالب اطمینان بخش و قابل اعتماد باشد که خود باعث بالا رفتن اعتماد به نفس و بالا رفتن ضریب اطمینان بخشی شده، اعتماد به حافظه و راندمان حافظه را بالا می‌برد.

پیشنهاد: جعبه یادگیری لایتنر نصرت مدل جی ام